سعادت: کالابرگ به عرضه کالا و کاهش قیمت منجر میشود
کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی گفت: پرداخت کالابرگ به مردم برای تأمین نیازهایشان به نوعی منجر به عرضه کالا در سطح اقتصاد کشور میشود؛ درصورتیکه وجه نقد داده شود، منجر به ایجاد تقاضا میشود و به گرانی بیشتر دامن میزند.
به گزارش بصیرت، یکی از گزینههایی که از ابتدای امر اعطای یارانه مورد نظر برخی مسئولین به دهکهای کمتوان و ضعیف جامعه بود، بحث دادن کالابرگ الکترونیکی یا همان کوپنی است که بسیاری از خانوارهای دهه60 آن را به یاد دارند و در بحبوحه جنگ تحمیلی، برخی از اقلام ضروری و مورد نیاز خانوار را با خرید از فروشگاههای معتبر دولتی و شبکه تعاونیها، با نرخهای بسیار پایینتر و بعضاً رایگان دریافت میکردند. از سال 1389 که دولت وقت یارانه نقدی را راهی کارت بانکی خانوادهها کرد، این موضوع همچنان مورد بحث است که آیا کالابرگ برای تأمین اقلام ضروری مورد نیاز خانواده، گزینه بهتری برای جایگزینی با پول نقدی نیست؟ کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی و عضو هیئتعلمی دانشگاه سمنان در این باره به ما توضیح داده است.
رحمان سعادت، استاد اقتصاد در این خصوص به بصیرت گفت: قطعبهیقین، مشخص است که سیستم کوپنی بهترین گزینه برای اقتصاد نیست؛ بلکه بهتر آن است قیمتها دستوری نباشد. دولت در اقتصاد کمترین مداخلهای نداشته باشد تا با رشدی که در اقتصاد کشور به صورت معمول اتفاق میافتد، خانوارها نیازهای خود را به اشکال مورد نظرشان تأمین کنند.
وی در ادامه بحث تصریح کرد: اما در شرایط غیرعادی یا جنگ نظامی یا جنگ تحریمی که اقتصاد در وضعیت دلخواه و در حال رشد نباشد، مسلماً گروههای آسیبپذیر بیشتر از سایر دهکهای جامعه از عدم تأمین ارزاق و نیازهای اساسی خود رنج میبرند؛ لذا لازم است دولت به دو روش از آنها حمایت کند که به روشهای پرداخت منابع نقدی یا کالابرگ که اقلام خوراکی و معیشتی به صورت مستقیم در اختیار آنها قرار میگیرد، اکتفا کند.
این استاد اقتصاد معتقد است: دقیقاً در دوره جنگ هم همچین تجربهای داشتیم که دولت برای حمایت از مردم و عدمابتلا به سوءتغذیه، کالاهای اساسی و ضروری را به آنها میرساند و در این موضوع، به شکل درستی عمل کرد تا کالاها به بهترین وجه ممکن توزیع شود. طبیعتاً کالابرگ به دلیل اینکه موجب میشود کالاهای درنظر گرفتهشده بدون واسطه به دست افراد برسد و حلقه واسطه برای توزیع کالا در این میان حذف میشود، روند خوبی است.
سعادت افزود: از سوی دیگر، پرداخت کالابرگ به مردم برای تأمین نیازهایشان به نوعی منجر به عرضه کالا در سطح اقتصاد کشور میشود؛ درصورتی که اگر وجه نقد داده شود، منجر به ایجاد تقاضا میشود و به گرانی بیشتر دامن میزند. اما وقتی کالا با کالابرگ به مردم داده شود، منجر به افزایش عرضه میشود. به همین دلیل به خاطر رقابتی که بین تولیدکننده برای عرضه کالایش ایجاد میشود، این امکان وجود دارد که شاهد کاهش قیمتها باشیم.
این استاد اقتصاد و عضو هیئتعلمی دانشگاه سمنان معتقد است: منابع نقدی نمیتواند مشکلات را حل کند و سرعت تورم را هم افزایش میدهد. به دلیل اینکه تقاضا ایجاد میکند، پس نتیجهای جز ایجاد تورم به دنبال ندارد. مشکل دیگر این است که هنوز بودجه 1402 به مجلس ارائه نشده و ابهاماتی در این موضوع ایجاد شده است که این موضوع باید روشن شود تا وضعیت یارانه سال آینده مشخص شود.
رحمان سعادت در پایان گفتوگو خاطرنشان کرد: در شرایط فعلی اعطای کالابرگ بهتر از وجه نقد است؛ لذا توصیه میشود، دولت این کار را صورت دهد تا کالاهای اساسی در اختیار دهکهای ضعیف جامعه قرار بگیرد؛ گرچه ممکن است باز هم شاهد اتفاقاتی مانند کوپنفروشی و صفکشی مردم مقابل فروشگاهها باشیم. پس به این نتیجه میرسیم که هر نسخهای از اعطای یارانه که اجرا شود، در شکل خود مشکلاتی دارد؛لذا باید مسئولین و نخبگان بر سر یک موضوع واحد با کمترین ایراد و اشکال به اجماع نظری برسند و سیاست اقتصادی درست و هدفمند را انتخاب و اجرا کنند تا مردم تحت فشار زیادی برای تأمین معیشت خود قرار نگیرند.